Özgül Öğrenme Güçlüğü

Özgül Öğrenme Güçlüğü Nedir?

Özgül öğrenme güçlüğü, tipik olarak erken okul çağındaki çocuklarda teşhis edilen, ancak yetişkinliğe kadar tanınmayabilen nörogelişimsel bozukluklardır. Üç ana alandan en az birinde kalıcı bir bozulma ile karakterize edilirler: okuma, yazılı anlatım ve/veya matematik.

Okul çağındaki çocukların tahminen %5 ila %15'i öğrenme güçlüğü ile mücadele etmektedir. Öğrenme bozukluğu olanların tahminen %80'inde özellikle okuma bozukluğu vardır (genellikle disleksi olarak adlandırılır). Disleksi, nüfusun %20'sini etkileyen oldukça yaygın bir hastalıktır. Disleksi erkek ve kadınları eşit olarak etkiler. Özgül öğrenme güçlüğünün DEHB (Dikkat Ekdikliği Hiperaktivite Bozukluğu) gibi diğer nörogelişimsel bozuklukları ve anksiyete arasında yüksek bir komorbidite vardır.

Özgül öğrenme güçlüğünün etkilediği beceriler arasında kelimeleri okuma doğruluğu, okuma akıcılığı, heceleme, dilbilgisi, hesaplama ve matematik yer almaktadır. Bu becerilerle ilgili zorluklar genellikle tarih, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler gibi konuların öğrenilmesinde sorunlara neden olur ve günlük aktiviteleri ve sosyal yaşamı etkileyebilir.

Öğrenme bozuklukları hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırılır. Eğer teşhis edilmez ve tedavi sürecine girilmezse, düşük akademik başarıya sahip olmanın ötesinde, kişinin yaşamı boyunca sorunlara neden olabilir. Bu sorunlar arasında artan psikolojik sıkıntı riski, genel olarak daha kötü ruh sağlığı, işsizlik, eksik istihdam ve okulu bırakma sayılabilir.

Özgül öğrenme güçlüğü, teşhis için kullanılan tıbbi bir terimdir. Genellikle “öğrenme bozukluğu” olarak adlandırılır. “Öğrenme güçlüğü” hem eğitim hem de hukuk sistemleri tarafından kullanılan bir terimdir.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Teşhisi

Belirli bir öğrenme bozukluğu teşhisi konması için, bir kişinin dört kriteri karşılaması gerekir.

1. Yardım almasına rağmen en az altı ay boyunca aşağıdaki alanlardan en az birinde zorluk çekmesi:

Okuma güçlüğü (örneğin, yanlış, yavaş ve çok çaba sarf ederek).
Okunanların anlamını anlamada zorluk.
Yazım zorluğu.
Yazılı anlatımda zorluk (örneğin, dilbilgisi, noktalama işaretleri veya düzenleme ile ilgili sorunlar).
Sayı kavramlarını ve hesaplamaları anlamada zorluk.
Matematiksel akıl yürütmede zorluk (örneğin, matematik kavramlarını uygulama veya matematik problemlerini çözme).

2. Çocuğun okulda, işte veya günlük aktivitelerde sorunlara neden olan akademik becerilerinin çocuğun yaşı için beklenenin önemli ölçüde altında olması.

3. Zorlukların okul çağında başlaması.

4. Öğrenme güçlüklerinin, zihinsel engel, görme veya işitme sorunları, nörolojik bir durum (örneğin, pediatrik felç), ekonomik veya çevresel dezavantaj gibi olumsuz koşullar, eğitim eksikliği veya dili konuşma/anlama güçlüğü gibi diğer koşullardan kaynaklanmaması.

Teşhis; gözlem, görüşmeler, aile öyküsü ve okul raporlarının bir kombinasyonu ile konur. Nöropsikolojik testler, belirli öğrenme bozukluğu olan bireye yardım etmenin en iyi yolunu bulmaya yardımcı olmak için kullanılabilir.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Türleri: Disleksi, Disgrafi ve Diskalkuli

Disleksi, tipik olarak okuma, heceleme ve yazmadaki eksiklik veya yeterlilik ile kendini gösteren, dili edinme ve işlemedeki zorluğu ifade eden bir terimdir. Disleksisi olan kişiler, bir sayfada gördükleri harfleri çıkardıkları seslerle ilişkilendirmekte zorlanırlar. Sonuç olarak, okuma yavaş ve zahmetli hale gelir ve onlar için akıcı bir süreç değildir.

Okumadaki sorunlar okumayı öğrenmeden önce başlar. Örneğin, çocuklar konuşulan kelimeleri hecelere ayırmada ve kafiyeli kelimeleri tanımada sorun yaşayabilirler. Anaokulu çağındaki çocuklar harfleri yaşıtları kadar tanıyamayabilir ve yazamayabilirler. Disleksisi olan kişiler, doğruluk ve heceleme konusunda da zorluk çekebilirler. Disleksisi olan tüm çocukların harfleri tersten yazdığı veya harfleri tersten yazanların hepsinin disleksi olduğu yaygın bir yanılgıdır.

Ergenler ve yetişkinler de dahil olmak üzere disleksisi olan kişiler, genellikle okumayı içeren etkinliklerden (zevk için okumak, yönergeleri okumak) kaçınmaya çalışırlar. Genellikle resim, video veya ses gibi diğer ortamlara yönelirler.

Disgrafi, kişinin düşüncelerini kağıda dökerken yaşadığı zorlukları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Yazma ile ilgili sorunlar, yazım, dil bilgisi, noktalama işaretleri ve el yazısı ile ilgili zorlukları içerebilir.

Diskalkuli, sayılarla ilgili kavramları öğrenme veya matematik hesaplamaları yapmak için sembolleri ve işlevleri kullanma zorluklarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Matematikle ilgili problemler, sayı duyusu, basit matematik işlemlerini ezberleme, matematik hesaplamaları, matematiksel akıl yürütme ve matematik problemi çözme ile ilgili zorlukları içerebilir.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Seviyeleri

Öğrenme Güçlüğünün farklı şiddette seviyeleri vardır. Bunlar:

Hafif: Bir veya iki akademik alanda öğrenme ile ilgili bazı zorluklardır ve telafi edilebilirdir.

Orta: Öğrenmede yaşanan önemli zorluklardır. Bazı özel öğretim ve destekleyici hizmetler gerektirir.

Şiddetli: Çeşitli akademik alanları etkileyen ve devam eden, yoğun özel öğretim gerektiren öğrenmeyle ilgili ciddi zorluklardır.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Tedavisi

Özgül öğrenme güçlüğünün tam bir tedavisi olmamasına rağmen, belirli bir öğrenme güçlüğü kişinin yaşamı boyunca başarılı bir şekilde yönetilebilir. Özgül öğrenme güçlüğü olan kişiler, yetenekli öğrenciler olmaya devam edebilir ve genellikle öğrenme farklılıklarıyla ilişkilendirilen güçlü yanlarını geliştirebilirler. Örneğin, disleksisi olan insanlar genellikle yaratıcıdır ve alışılmışın dışında düşünebilmektedir.

Özgül öğrenme güçlüğüne sahip olmak, kişinin kariyer seçiminde veya başarı fırsatlarında engelli olduğu anlamına gelmez.

Erken müdahale, belirli öğrenme güçlüğü olan kişiler için çok önemlidir. Sorunlar erken teşhis edilirse, müdahale daha etkili olabilir ve çocuklar okulda daha başarılı olacak ve benlik saygısı ile yaşayacağı sorunlar azalacaktır.

Özel eğitim hizmetleri, öğrenme güçlüğü çeken çocukların okuma, yazma ve matematiğini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Etkili müdahaleler, öğrenme güçlüklerini iyileştirebilecek ve/veya bireyin bozukluklarını tölare etmek için stratejiler kullanmasına yardımcı olan sistematik, yoğun, bireyselleştirilmiş öğretimlerdir. Öğrenme güçlüğü olan bir kişi için eğitim, çoğu zaman birden çok duyuyu kullanan çok yönlü bir öğretimdir.

Özgül öğrenme güçlüğü için FDA onaylı ilaç yoktur. Bununla birlikte, DEHB ve anksiyete gibi komorbid bozukluklar için kullanılan ilaçlar endike olabilir. Araştırmalar, okuma bozukluğu için en etkili tedavilerin fonolojik farkındalık, kod çözme becerileri, anlama ve akıcılığa yönelik yapılandırılmış, hedefli stratejiler olduğunu göstermiştir. Yazma sorunlarına yönelik tedaviler iki genel alandadır: yazma süreci ve yazılı ifade oluşturma süreci. Diskalkuli tedavisi genellikle çocukların matematik kavramlarını anlamalarına yardımcı olmak için çok duyusal talimatlar içerir.

Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrenciler, genellikle testler ve yazılı ödevler için ek zaman, elle yazmak yerine bilgisayarla yazma ve daha küçük sınıf mevcudu gibi kolaylıklardan yararlandırılır. Bir çocuk için başarılı müdahaleler, stratejiler ve düzenlemeler, çocuk geliştikçe ve akademik beklentiler değiştikçe zamanla değişebilir.